It-Tilqima tal-Hepatitis A
Il-hepatitis A (bil-Malti, l-epatite A) hija infezzjoni tal-fwied.
X’jikkawża din l-infezzjoni?
L-epatite A hi kkawżata minn virus (Hepatitis A virus, HAV).
Kif tinxtered din l-marda?
Il-virus jinxtered minn ikel jew xorb ikkontaminat bl-ippurgar ta’ persuna infettata bil-virus.Dan jista’ jiġri b’diversi modi:
- Tiekol ikel ppreparat minn xi ħadd li għandu l-virus u li ma ħasilx idejh sewwa wara li uża t-toilet.
- Tixrob ilma ikkontaminat (inkluż ice cubes).
- Tiekol frott tal-baħar nej (bħal shellfish) ġej minn ilma mniġġes bid-drenaġġ.
- Miss-sess jew jekk tkun qrib persuna li għandha l-virus (anke jekk ma jkollhiex sintomi).
Is-sintomi jibdew madwar 4 ġimgħat minn meta tieħu l-virus, u jinkludu għejja, telqa, uġigħ fil-ġogi u fil-muskoli, deni, nuqqas ta’ aptit, dardir, uġigħ ta’ żaqq, dijarea, sufferja, awrina skura, ippurgar ċar u ħakk fil-ġilda. It-tfal jista’ ma jkollhomx sintomi. Il-marda ddum madwar xaharejn. Konsegwenzi fit-tul huma rari.
Kif tista’ tipproteġi t-tfal?
It-tilqima hi l-aħjar mod biex tipproteġi t-tfal kontra l-epatite A, speċjalment jekk se ssiefru f’xi pajjiż fejn il-livell sanitarju huwa fqir. It-tilqima, Havrix Junior, tista’ tingħata minn sena 'l fuq, f’darbtejn (b’intervall ta’ sitt xhur bejn l-ewwel u t-tieni tilqima). Is-side effects huma rari.
L-iġene hi dejjem importanti biex tevita l-epatite u mard ieħor (bħall-gastro-enterite). Tieħux ikel nej (bħal frott tal-baħar). Meta tkun imsiefer ixrob biss ilma tal-flixkun jew ilma mgħolli, anke għall-ħasil tas-snien.