Dr Joseph Mizzi

Sintomi Is-sintomi tal-influwenza jinkludu: Deni għoli u li jitla' f'salt, u tkexkix ta’ bard. Uġigħ ta’ ras u uġigħ fil-ġisem. Telqa u ħedla kbira. Sogħla xotta u uġigħ fil-griżmejn. Nuqqas ta’ aptit, dardir, rimettar u uġigħ ta’ żaqq. It-tfal morda bl-influwenza jħossuhom l-agħar fl-ewwel jumejn jew tlieta.  Tixrid Il-marda hi l-aktar komuni fix-xitwa. L-influwenza tinxtered faċilment, l-aktar meta t-tfal ikunu flimkien f’post magħluq (bħal fil-klassi tal-iskola jew party). Tinxtered permezz ta’ qtajriet fl-arja mis-sogħla jew għatis, u b’kuntatt dirett mal-bżieq mill-idejn jew oġġetti kontaminati. It-tfal jxerrdu l-virus minn ġurnata qabel jimirdu sa ġimgha wara. Prevenzjoni L-aktar mod effettiv biex tipprevjieni l-influwenza huwa permezz tat-tilqima li tingħata kull sena f'Novembru u Diċembru. It-tilqima hi safe u s-side effects ħfief (ftit uġigħ fejn tingħata t-tilqima, xi uġigħ fil-ġisem u deni) li jgħaddu f'ġurnata jew tnejn.  It-tilqima tingħa...

Il-bronchiolitis hi infezzjoni fil-pulmun fit-trabi kkawżata minn viruses differenti, l-aktar komuni fosthom huwa l-RSV (respiratory syncytial virus). Tissejjaħ hekk għax taffettwa l-passaġġi tal-arja l-aktar irqaq (bronchioles). Hi l-aktar komuni fix-xhur tax-xitwa. L-ewwel sintomi jkunu bħal riħ komuni (flissjoni u sogħla). Fil-ġranet ta’ wara jkun hemm sintomi oħra: ftit deni, sogħla persistenti u rimettar, u nifs mgħaġġel u batut. It-tarbija ma tkunx tiflaħ tixrob bħas-soltu. Ħafna minn dawn it-trabi jgħaddilhom mingħajr ebda kura fuq perjodu ta’ ġimgħa jew tnejn. Oħrajn ikunu aktar batuti u jkollhom bżonn jiddaħħlu l-isptar. Meta tkellem tabib: Jekk it-tarbija għandha sinjali ta' infezzjoni respiratorja (sogħla, fgata, flissjoni u/jew deni) It-tarbija qed tbati biex tieħu n-nifs jew in-nifs mgħaġġel. It-tarbija tixrob anqas minn nofs il-ħalib li ssoltu tixrob jew ma tgħaddix pipi daqs is-soltu. It-tarbija tidher mdejjqa jew mħeddla.  Tħossok inkwetata aktar fuq it-tarb...

Fil-Qosor Ħu t-temperatura taħt l-abt (armpit) b'termometru diġitali. Aqra' t-temperatura kif tiġi, mingħajr ma żżid jew tnaqqas xejn. Id-deni jibda minn 37.5°C (99.5°F).  Uża pararcetamol jew ibuprofen jekk it-tifel ikun mdejjaq bid-deni jew uġigħ. Offri ta' spiss ilma u xorb ieħor sabiex ma jixxottax. Tużax biċċa niedja (tepid sponging) biex tniżżel it-temperatura. Kellem lit-tabib tat-tfal meta t-tfal ikollhom id-deni f'dawn iċ-ċirkostanzi: (1) trabi taħt is-sena; (2) jekk it-tfal ikunu jidhru morda, ma jifilħux, jew ikollhom xi sintomi (sogħla, uġigħ, nifs mgħaġġel, telqa, rimettar, raxx fil-ġilda, eċċ). (3) Trabi iżgħar minn 3 xhur bid-deni għandhom jittieħdu l-isptar mill-ewwel. Id-Deni Il-ġisem iżomm it-temperatura stabbli, madwar 36-37˚C, tkun xi tkun it-temperatura fl-ambjent. Meta t-temperatura togħla 'l fuq minn normali jfisser li hemm: (1) infezzjoni; (2) reazzjoni għat-tilqima; jew (3) it-tarbija tkun xotta jew msaħħna żżejjed. Is-snien ma jtellgħux ...

L-irjieħat huma kkawżati minn viruses. M’hemmx bżonn antibiotiċi għall-irjieħat – taħlix flus għal xejn, evita s-side effects, u toħloqx mikorbi reżistenti! Il-ġisem ifejjaq lilu nnifsu imma nistgħu ngħinu lit-tfal billi intaffu s-sintomi u jħossuhom ftit aħjar. Zomm f'moħħok li is-sogħla ddum madwar ġimgħa jew tnejn biex tgħaddi, u m'hemmx għalfejn tibqa' tieħu l-mediċini sakemm tieqaf għal kollox. Mhux l-ewwel darba li t-tfal żgħar jieħdu riħ ieħor f'dan il-perjodu, u s-sintomi jkomplu aktar fit-tul. Għall-imnifsejn fgati: fit-trabi uża sprej tas-saline u iġbed il-flissjoi b’pompa apposta. Għal tfal akbar, minbarra s-saline, uża decongestant sprej tat-tfal, speċjalment qabel l-irqad, għal ftit ġranet biss. Għallimhom u nkoraġġihom jissofjaw sewwa. Għolli s-saqqu jew uża mħadda (minn sena 'l fuq) biex ir-ras tkun fl-għoli. Vapour patch (mwaħħla mal-flokk jew vest minn ġewwa) jew vapour rub (midluk fuq is-sider, imma mhux ħdejn ll-imnifsejn) qabel l-irqad jgħinu...

  Stress It-tfal jinkwetaw bħall-adulti. Jista’ jkun bullying jew problemi oħra l-iskola; problemi d-dar (bħal ġlied fil-familja jew mard); il-biża tal-eżamijiet; bidliet li qed iseħħu fil-familja. Kaffeina Dan l-istimulant insibuh fil-kafè, ċikkulata, hot chocolate, energy drinks u colas. Mediċinali Mediċini għall-ADHD, steroids, anticonvulsants (għall-aċċessjonijiet) u oħrajn. Mard Sleep apnoea, assoċċjata wkoll mal-inħir. Ażma (sogħla bil-lejl), imniffsejn fgati minn allerġija, jew ħakk fil-ġilda minħabba l-ekżema. Ħruq ta’ stonku, growing pains u mard tat-throid ukoll jistgħu jfixxklu l-irqad. Id-dipressjoni wkoll tista’ tkun kawża ta’ nuqqas ta’ rqad. L-ambjent Storbju, saqqu u mħadda skomdi, sħana jew bard, u d-dawl (xi tfal jibżgħu jekk ma jkunx hemm ftit dawl fil-kamra. It-TV jew kompjuter jew laptop jew mobile fil-kamra tas-sodda ifixklu l-irqad. Ara wkoll L-Irqad fit-Toddles  u Sleep Problems (3-18 years)

Il-gastroenterite hi infezzjoni komuni fl-istonku u fl-imsaren. Is-sintomi jinkludu nuqqas ta' aptit, dardir, rimettar u dijarea. Jista’ jkun hemm ukoll uġigħ ta’ żaqq u deni. Ir-rimettar normalment jieqaf wara ġurnata jew tnejn u d-dijarea ddum madwar ġimgħa. Jista’ jkun hemm ukoll sinjali ta’ riħ bħal flissjoni u sogħla. It-tabib jistaqsi diversi mistoqsijiet u jeżamina l-pazjent biex jara jekk hemmx sinjali ta’ dehydration u jekk hemmx xi sinjali ta’ mard ieħor li jista’ jkun imfixkel ma’ gastroenterite (bħal meninġite u obstruction tal-musrana). Mhux is-soltu jkun hemm bżonn testijiet speċjali. Ħafna tfal jistgħu jiġu kkurati d-dar. Kultant ikun hemm bżonn jiddaħħlu l-isptar għad-dripp għax jixxottaw (dehydration). Jekk ikun hemm id-demm mal-kokò jew is-sintomi jkunu qawwija, jintbagħat kampjun tal-kokò l-laboratorju biex jiġi identifikat il-mikrobu. IL-KURA D-DAR Xorb L-aktar ħaġa importanti fil-kura tal-gastroenterite huwa li t-tifel jingħata jixrob ta' spiss sabiex ma ...

Il-ġenituri għandhom jibdew jieħdu ħsieb is-snien tat-tarbija mill-bidu, biex is-snien jibqgħu b’saħħithom u sbieħ. Jekk l-ewwel snien jitħassru u jaqgħu qabel iż-żmien, is-snien permanenti jistgħu jitilgħu ħażin. Il-Kura tas-Snien 1. Tbillx il-gażaża fiz-zokkor, għasel jew juice. Aqta' l-gażaża kemm jista’ jkun kmieni (madwar sena). 2. Il-bottle għandu jintuża għall-ħalib biss. Minn sena 'il quddiem uża beaker jew tazza minflok il-bottle. 3. Iżżidx zokkor jew sensation mal-ħalib. Tagħtix ħalib tal-kulur jew luminata lit-tfal. 4, It-tfal aħjar jieklu frotta minflok fruit juice. Madankollu jekk tagħti fruit juice – mhux aktar minn darba kuljum, agħtih minn tazza (mhux minn flixkun), u mal-ikel (mhux waħdu). 5. Tagħtix ħlewwiet ta’ spiss (minħabba t-taħsir tas-snien u minħabba l-ħxuna). 6. Ħu lit-tarbija għand id-dentist għal check up meta jitfaċċaw l-ewwel snien. Il-Ħasil tas-Snien Meta joħorġu l-ewwel sinniet, ibda aħsilhom darbtejn kuljum, b’toothbrush ratba. Il-ħasil ta...